اما اعتیاد چیست؟
کلمه اعتیاد برگرفته از زبان لاتین به معنای بَردِه شدن است و آنهایی که خود دچار اعتیاد بوده و یا با اعتیادِ کسی درگیر بوده اند این معنی را بخوبی درک می کنند. تعریف علمی اعتیاد به رفتاری گفته می شود که با وجود عواقب منفی و ناخوشایند توسط فرد تکرار شده و یا وجود اختلالی در اعصاب و روان او منجر به این تکرارهای نامطلوب و ضرر رساننده گردد. به عبارت دیگر اعتیاد قدرت و اراده فرد را بسوی تکرار رفتاری اعتیاد آور بسیج کرده و از مقاومت بر علیه اعتیاد دور و متزلزل می گرداند.
معتاد کیست؟
در نتیجه و با توجه به تعریف اعتیاد در فوق، فرد معتاد کسی است که:
۱. توانایی کنترل و توقف استفاده از ماده اعتیاد آور و یا رفتار اعتیادی را نداشته،
۲. دائما به فکر انجام عمل اعتیادی و یا استفاده از ماده اعتیاد آور باشد،
۳. به انجام عمل و یا استفاده از مواد با وجود عواقب منفی و ناخوشایند آن ادامه دهد،
۴. و نسبت به اعتیاد خویش در انکار باشد.
دلایل اعتیاد
اعتیاد را میتوان در شش دلیل اصلی جستجو کرد که عبارتند از:
۱. تاریخچه رفتارهای اعتیادی در خانواده و اطرافیان نزدیک که بیانگر ژنتیک بودن گرایش فرد به اعتیاد باشد. به عنوان مثال داشتن عضوی در خانواده که معتاد به الکل، مواد مخدر، و یا قمار می باشد خطر ابتلا به بیماری اعتیاد را به مراتب افزایش می دهد.
۲. مرد بودن نسبت به زن بودن چرا که مردان دو برابر زنان در خطر ابتلا به مواد مخدر می باشند
۳. وجود بیماری های روانی مثل بیماری افسردگی، بیماری های شخصیتی، بیش فعالی، و گروه بیماری اضطراب
۴. وجود دوستانی که مبتلا به اعتیاد باشند و با فشار روانی آنها خطر ابتلا را افزایش دهند
۵. نداشتن رابطه ای سالم و قوی در خانواده و با اعضای آن
۶. استفاده از داروی های مخدر در هنگام درمان درد های شدید و درمان سرطان
بیماری های همپوشان در اعتیاد
تقریبا تمامی افراد مبتلا به انواع اعتیاد از بیماری های شخصیتی همچون:
۱. بیماری شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder)
۲. بیماری پارانویا (Paranoid Personality Disorder)
و بیماری های خُلقی و اضطرابی همچون:
۱. افسردگی مزمن (Major Depression)
۲. وسواس(OCD)
۳. و بیماری حملات عصبی بعد از حوادث(PTSD)
رنج می برند.
انواع اعتیادها
اعتیاد تنها مختص استفاده از مواد مخدر، دارو ها و الکل نیست. قمار بازی و قمار کردن نیز یک اعتیاد بوده و مثل سه نوع قبلی شدیدا فرد را بَرده و مطیع خود می گرداند به نحوی که فرد برای انجام دوباره آن حاضر به آتش زدن به زندگی خود و خانواده می شود. در کنار مواد مخدر، داروها، الکل و قمار، اعتیاد به خوردن، کامپیوتر و موبایل، و اعتیاد به ورزش نیز جزو بیماری های اعتیادی هستند.
درمان اعتیاد ( بهترین و سریعترین روش ترک اعتیاد)
درمان اعتیاد تاکنون بر سه اصل ترکیبی دارو درمانی، روان درمانی و گروه درمانی استوار بوده است. با توجه به میل شدید؛ و غیر قابلِ مقاومت؛ برگشت به مصرف و یا انجام رفتار اعتیادی، هیچ یک از درمان های نامبرده به تنهایی راه حلی قطعی در درمان اعتیاد نمی باشند. فرد معتاد حتما می باید تحت هر سه درمان و یا حداقل دو درمان قرار گرفته تا در دراز مدت موفق به ترک اعتیاد خود شود.
درمان دارویی
درمان دارویی اعتیاد بر اساس جایگزینی ماده مخدر نشئه آور (تریاک، شیشه و غیره) با ماده مخدر دیگری است که هوس به استفاده از مواد را در بیمار کمتر می کند. متادون یکی از این مواد مخدر است. این دارو که نوعی دیگری از تریاک می باشد حس خواستن و هوس کردن را کاهش داده تا بیمار بتواند با توانایی بیشتر از مصرف هرویین اجتناب کند. متاسفانه سوء استفاده از متادون خود عاملی اعتیاد آور بوده و در بسیاری از اوقات منجر به مرگ هزاران نفر در سال به علت مصرف زیاد دوز می شود.
درمان روانشناختی
درمان روانشناختی معتادین مبتنی بر شناسایی مشکلات روحی و شخصیتی، ابزار سازی برای حل مشکلات فرد معتاد، و جایگزینی بینش و عادات غلط او با بینش و عاداتی درست و جهان شمول می باشد. فرد معتاد با شرکت در جلسات روان درمانی به درجه ای از بینش و عزت نفس رسیده که وضعیت اسف بار خود را غیر قابل تحمل و توهین آمیز قلمداد کرده و سرانجام خود دشمن اعتیاد خود می شود.
درمان گروهی
درمان گروهی یکی از لازم ترینِ درمان ها برای معتادین می باشد. فرد معتاد که بتدریج توانایی های اجتماعی خود را از دست داده و مردم گریز و مردم ستیز می شود، با احیای این توانمندی های یکبار دیگر خود را در آغوش گرم انسانیت پیدا کرده و با تایید گرفتن از دیگران قدرتمند و مصمم به پیکار با اعتیاد می رود. هیچ برنامه تَرکی، بدون گروه درمانی برنامه ای مناسب و کارا نیست. گروه درمانی ها با حمایتی بلند مدت در زندگی معتاد همواره نقشی حیاتی و کارا در دور نگه داشتن او از اعتیاد ایفا می کنند.
مراکز درمانی
مراکز درمانی به دو نوع اسکان شبانه روزی و یا درمان سرپایی تقسیم می شوند. در نوع اسکان، فرد معتاد برای مدتی در مرکز ترک اعتیاد (کمپ) بستری بوده و تحت نظر می باشد. در این نوع ارتباط فرد معتاد با دنیای بیرون قطع و محدود به مکالمات تلفنی و بازدیدهای خانوادگی بوده و تحت نظر پزشک مرکز بتدریج از بدن او سم زدایی صورت می گیرد. در نوع سرپایی فرد معتاد به رجوع به مرکز ترک اعتیاد بصورت روزانه ساعاتی را در مرکز طی کرده و تحت نظر متخصصین درمانی مرکز به مداوا مشغول میشود. در پایان جلسه روزانه فرد به آغوش خانواده بازگشته و در طول روز نیز قادر به کار و تحصیل می باشد. هر دو نوع مرکز یعنی اسکان موقت و سرپایی میتوانند در ترک اعتیاد کارا بوده و با توجه به برنامه های خود سودمند و قطعی باشند.
نقش خانواده در اعتیاد
خانواده یکی از اساسی ترین نقشها در ادامه و یا ترک و قطع اعتیاد را ایفا می کند. دلسوزی های بیجا، ترس از دست دادن آبروی ریخته شده، وحشت از رفتار های تهدید آمیز فرد معتاد، وحشت از مرگ معتاد، وحشت از فرار کردن معتاد، تعصبات محدود کننده درمان، و انکار معتاد بودن فرد مبتلا همگی از شاخص های ادامه دهنده اعتیاد عضو مبتلا در خانواده است. برعکس قاطع بودن اعضای خانواده در مقابل عضو معتاد، قبولِ داشتن عضوی مریض و مبتلا در خانواده، اهتمام به گرفتن درمانی درست به هر قیمتی، و تهدید واقعی طرد عضو معتاد در صورت امتناع از درمان از شاخص های کمک کننده به ترک و قطع اعتیاد عضو معتاد خانواده می باشد.
نکاتی در مورد اعتیاد و معتادین
۱. افراد معتاد افرادی بسیار باهوش، متظاهر به آداب و سنن، مهربان و فداکار می باشند. مجموعه این خصوصیات راه را برای فرار از درمان و فریب دادن اطرافیان هموار و آسان می سازد.
۲. کمپ های ترک اعتیاد در کوتاه مدت فاقد کارایی و سودمندی بوده و در صورت بستری شدن حداقل بایستی بیش از نود روز پذیرای فرد معتاد باشد.
۳. معتاد یک بیمار شخصیتی با مغزی تغییر یافته بر اثر استفاده از مواد می باشد. استدلال به معتادی که هنوز تحت درمان های تخصصی قرار نگرفته تنها تلف کردن وقت و دادن راه فرار بیشتر به معتاد است.
۴. ریتالین از دسته داروهای مخدر تحریک کننده مثل شیشه و دیگر آمفتامین و متانفتامین هاست. استفاده از ریتالین به بهانه شب امتحان و تمرکز بیشتر شِگردی دیگر از افراد معتاد برای مصرف و نشئه شدن است.
۵. ترامادول، کدئین، دیازپام و بسیاری دیگر از دارو ها مخدر بوده و فرد را براحتی معتاد میکنند. استفاده ازین داروها در دوز مشخص و تنها توسط پزشک متخصص مجاز می باشد.
۶. هیج معتادی نسبت به معتادین دیگر بهتر و بالاتر نیست همانطور که هیچ بیمار قلبی و عفونی برتری بیشتری نسبت به بیماران قلبی عفونی دیگر ندارد. یک معتاد تحصیل کرده و یا با خانواده بایک معتاد رها شده در خیابان ها هیچ تفاوتی ندارد. چرا که با رها کردن این معتاد تحصیل کرده و یا با خانواده نیز بحال خود، بزودی تبدیل به یک کارتن خواب دیگر در گوشه ای دورافتاده و شرایطی اسف بار و رقت انگیز می شود. بنابراین ادعای معتادین بظاهر تحصیل کرده و با خانواده به اینکه کمپ ها و مراکز ترک اعتیاد جای آنها نیست و باعث آبرو ریزی آنها می شود تنها بهانه ای برای ادامه اعتیاد آنهاست و بس.
دکتر نویری
بازنشر : روانشناسی برتر
دیدگاه ارسال شده است
نمایش / مخفی کردن دیدگاه ها